Farmhouse KZN
Diamenty i złoto odkryto w Transwalu, jednej z dwóch republik burskich. Prawie 30 lat później, Wielkiej Brytanii zaanektowała Transwaal w 1880 roku , tak rozpoczęła się pierwsza wojna burska, zakończyła się jednak klęską Wielkiej Brytanii. Porozumienie pokojowe nie trwało długo, Wielka Brytania nie respektowała niepodległości Republik Boerskich i skutecznie odcięła Transwal od morza, zdobywając nowe terytoria i gromadząc wojska na ich granicach. W październiku 1899 roku Boerowie wraz z prezydentem Krugerem na czele wydali ultimatum, które Brytyjczycy lekceważąco ignorowali.
W tym momencie bardzo charyzmatyczny młody człowiek, nazywany przez swoich kolegów z gazety, “Pushful, the Younger”, dostrzegł szansę, by zwrócić uwagę Brytyjczyków i wyrobić sobie nazwisko. Jego przeznaczeniem była wielkość, przynajmniej w to wierzył, a najszybszą drogą do publicznego uznania było militarne wyróżnienie, więc ta wojna była jego siłą napędową dla władzy politycznej. W tym czasie dwudziestopięciolatek był dość doświadczony, ponieważ służył na polach bitew na trzech różnych kontynentach.
Kilka dni po wypowiedzeniu wojny, 14 października 1899, Churchill popłynął do Południowej Afryki jako korespondent wojenny londyńskiego Morning Post. Statek o nazwie Dunnottar Castle miał na pokładzie wielu innych brytyjskich urzędników i żołnierzy.
Po przybyciu do Cape Town natychmiast odjechał koleją do East London. Stamtąd wsiadł na statek do Durban, po dotarciu na miejsce dowiedział się o oblężeniu miasta garnizonowego Ladysmith, które stało się nowym frontem wojny. Natychmiast wyjechał pociągiem do Estcourt - najbliżej frontu jak się dało. Przybywszy, rozbił mały namiot w pobliżu dworca kolejowego, gdzie spędził około 10 dni, zanim dostał się na pokład pociągu pancernego wraz z garstką brytyjskich żołnierzy podczas misji rozpoznawczej.
15 listopada pociąg pancerny wiozący Churchilla i brytyjskie wojska został nagle zaatakowany przez siły komandosów Boerskich w Chieveley.
Ekspedycja była bombardowana przez ponad godzinę, pociski uderzały w burtę pociągu. Podczas ataku Churchill nakazał żołnierzom uwolnić pociąg, ranni żołnierze
zostali załadowani na wciąż działającą lokomotywę i byli w stanie uciec w bezpieczne miejsce.
Niestety, on sam znalazł się w rowie w pobliżu toru i został wzięty do niewoli przez Boera celującego z karabinu Mauser. Został zmuszony do poddania się, gdy zorientował się, że jego pistolet został w pociągu.
Przypuszczalnie był to Louis Botha, przyszły premier RPA.
Churchill był cywilem, lecz brał czynny udział przy pomocy w ucieczce brytyjskich żołnierzy, traktowano go więc jak oficera - jeńca wojennego. Był także cennym nabytkiem, pochodząc z elitarnej rodziny, mógł być wykorzystany jako narzędzie do negocjacji.
Więźniowie zostali przetransportowani do obozu jenieckiego w Pretorii i uwięzieni w Staats Model School.
Churchill szybko stał się niespokojny i wraz z dwoma innymi oficerami planował ucieczkę.
Zauważyli przerwę w rutynie Boerskich strażników.
W okolicy słyszano doniesienia o brytyjskich żołnierzach, wiec większość strażników patrolowała ulice. W nocy 12 grudnia 1899 roku, po tym jak znaleźli się w niewoli tylko przez cztery tygodnie, wykorzystali swoją szansę. Kiedy nikt nie patrzył, Churchill który miał iść jako pierwszy, wspiął się na 10-metrowy mur więzienny i zrobił skok na wolność. Czekał na kolegów, jednakże nigdy nie przybyli.
Plan polegał na tym, aby dotrzeć do portugalskiej Afryki Wschodniej, trasa ciągnęła się przez 300 mil przez terytorium wroga, ci którzy pozostali, mieli połowę racji żywnościowych, kompas i mapę, Churchill miał tylko trochę czekolady i 75 funtów.
Boerowie rozpoczęli obławę a na jego głowę nałożono nagrodę w wysokości 25 funtów, był poszukiwany żywą lub martwy.
Przez wiele dni chodził po bagnach, poprzez wysokie łąki chowając się w dzień i podróżując w nocy, spędzając czas ukrywając się w pociągach towarowych. W końcu znalazł się w Witbank w Transwalu, zupełnie wyczerpany zaryzykował i zapukał do drzwi, aby poprosić o jedzenie. Mężczyzna, który mu otworzył, okazał się być Anglikiem, John Howard, menedżer kopalni węgla Transvaal i Delagoa Bay Colliery.
Howard i jego przyjaciel, pan Dewsnap, zaczęli szukać najbezpieczniejszego sposobu, by wyprowadzić Churchilla na wolności do Delagoa w portugalskiej Afryce Wschodniej. Ukrywał się w kopalni przez wiele dni, czekając w całkowitych ciemnościach. W końcu udało im się przemycić go do pociągu towarowego załadowanego wełną i ukryć wśród wełnianych worków. Po trzech dniach pociąg został zatrzymany przez Portugalczyków, oznaczało to, że dotarł do bezpiecznego terytorium. W Mozambiku, po skontaktowaniu się z brytyjskim konsulem, wsadzono go na pokład parowca do Durban a krótko po tym wysłał wiadomości do Howarda o treści "towary dotarły bezpiecznie".
Historia Churchilla przyciągnęła wiele rozgłosu w Wielkiej Brytanii, dlatego też zdecydował się wrócić na front.
Wstąpił do pułku kawalerii i uczestniczył w uwolnieniu Ladysmith, Bitwie pod Spioenkop.
W czerwcu 1900 r. upadła Pretoria, stolica Boerskiego kraju. Churchill doprowadził do wyzwolenia 180 żołnierzy uwiezionych w jego dawnym obozie jenieckim.
Churchill przybył do swojej ojczyzny w pełnej chwale, jak zawsze wiedział, był przeznaczony do wielkości. Był imperialnym bohaterem Wielkiej Brytanii i szybko rozpoczął swoją wielką karierę polityczną.
Podpisanie Traktatu Vereeniging w 1902 roku zakończyło wojnę Anglo-Boerska.
Generał Botha pojechał do Anglii, a potem spotkał się z Churchillem, człowiekiem, którego schwytał, i który był teraz uznanym politykiem. Dwaj mężczyźni darzyli się nawzajem szacunkiem. W 1910 Louis Botha został premierem RPA.
Przypisy:
*Zdjęcia zrobione przez @highonthehog
*Inne źródła : linki poniżej fotografii,
Winston Churchill, I Escape from the Boers Kessinger Publishing, 2010 - 32 pages
Winston Churchill, London to Ladysmith via Pretoria Volume 1 of Library of Alexandria Library of Alexandria, 1900.
Fransjohan Pretorius, Anglo-Boer war! In Jacobs, S.; Johnson, K. Encyclopedia of South Africa. (2011).